Reken je rustig
Spelers en staf moeten strijden voor elke meter grond. Ze mogen alleen denken aan het winnen van de volgende wedstrijd.
Maar wij stumpers aan de zijlijn kunnen weinig anders doen dan zingen, zuipen, zeiken en ons zorgen maken. Zorgen, de hele dag, het hele seizoen. Soms wint het verstand en lukt het om voetbalzaken te relativeren, daarna komen de zorgen vanzelf weer terug. Als ik onze zorgen moet vertalen naar de terreuralarm-kleurcodes dan zitten we als Spartanen vrijwel altijd op geel. Nooit groen, zoals Excelsior of VVV supporters nu even meemaken. Op 12 augustus 2017 ging het niveau direct naar oranje in Venlo. Op 1 oktober 2017 ging het naar rood na Roda JC thuis. Na die tijd waren er bonte, blauwe en zwarte fases, maar sinds NAC thuis zijn we weer terug op rood.
Wat te doen tegen zorgen? Zinloze statistische mijmeringen. Reken je rustig.
In het ITWM wedstrijdverslag stond al terecht dat de kans op directe degradatie net zo groot is als het ontlopen van de play-off. Dat kan je cijfermatig onderbouwen. De kans op winst in de kuip (vooruit, 5%) maal de kans dat NAC niet meer wint (30%) maal de kans dat Roda JC niet tweemaal wint (95%) maal de kans dat we inderdaad gewoon van Heracles winnen (90% kans) betekent een royale (0,05 x 0,3 x 0,95 x 0,9) = 1% kans op dit scenario. Een scenario gebaseerd op een punt in de kuip komt op eenzelfde percentage neer. De kans op directe degradatie gaat uit van tweemaal winst voor Twente (vooruit 20%) en van een ongekend sportief plichtsbesef van Heracles (10% dus). Een royale (0,2 x 0,1) = 2% kans op dit scenario.
Kortom: we gaan de play-off in. Nog twee, drie of vier wedstrijden waarin we het echt moeten laten zien.
Hoe ging je er in en hoe ging het?
We pakken de statistieken er maar bij, namelijk de 34 gevechten om lijfsbehoud na 2000. Hoe gingen de 34 eredivisie clubs de play-off in? Nou, ongeveer zo:
1. “We Horen Hier Niet”: Op de laatste speeldag verspeel je een duidelijke kans op lijfsbehoud en/of na ronde 33 stond je nog boven de streep.
2. “Zagen We Aankomen”: Maximaal 3 punten achterstand op de 15e plek, maar reeds kansloos in speelronde 34.
3. “Iemand Is Blijkbaar Slechter”: Veilig voor directe degradatie voor aanvang speelronde 34, maar uiteindelijk wel meer dan 3 punten achter plek 15.
4. “Pfff, Nog Een kans”: Directe degradatie op de laatste speeldag afgewend.
Voor 9 clubs sinds 2000 was de gedachte “We Horen Hier Niet”, zoals Willem II in 2016. In 4 gevallen “Zagen We het Aankomen”, zoals Excelsior in 2007 (toen ze in de laatste ronde AZ van het kampioenschap afhielden). “Iemand Is Blijkbaar Slechter” in 13 gevallen, zeg maar ons scenario in 2002 en 2010. In 8 gevallen was de play-off een dankbare reddingsboei voor clubs in direct degradatiegevaar in ronde 34. Zoals de Houdini-act van Roda JC in de kuip in 2009, die op dat moment zeker dachten “Pfff, Nog Een kans” (en die kans ook grepen via penalty’s tegen Cambuur).
En, hoe ging het? Technische details over de verschillende vormen van de nacompetitie laten we even liggen. Er is een altijd één eredivisionist die vecht voor lijfsbehoud, er is altijd één eerstedivisionist die het hardst op de deur bonkt. Het gaat meestal ongeveer zo:
1. “Dat Ging Makkelijk”: Eredivisionist wint met meer dan twee goals verschil in totaal over twee wedstrijden.
2. “Spannend Lijfsbehoud”: Eredivisionist handhaaft zich, maar met hangen en wurgen.
3. “Glipt Door Je Handen”: Een gelukkige promovendus, een verbijsterde degradant.
4. “Toch Kansloos Degraderen”: twee goals of meer verschil in nadeel eredivisionist, in onderlinge confrontaties met promovendus.
Slechts 4 keer sinds 2000 “Ging Dat Makkelijk”, zoals Vitesse tegen ons in 2004 en, oh ironie, Willem II in 2010 (die toen 17e werden, wij 16e). In maar liefst 13 gevallen moest de eredivisionist billenknijpen voor een “Spannend Lijfsbehoud”, zoals in 2013 toen een Limburgse club een keeper en verdediger moest betalen om een vrije trap er in te laten vliegen. In 8 gevallen “Glipt het Door Je Handen”, moet ik hiervan een voorbeeld geven? In 9 gevallen deed de play-off de eredivisionist “Toch Kansloos Degraderen”. Goed nieuws hierbij is dat het in 4 gevallen ging om “Pfff, Nog Een Kans”. Slecht nieuws is dat het in 6 van die 9 gevallen ging om een play-off in 2013 of later en er is dus sprake van een trend in het nadeel van de eredivisionist.
Waar kunnen we op rekenen?
De geschiedenis van de degradatie play-off na 2000 stelt ons niet direct gerust: precies 50% van de eredivisieclubs (17 van de 34) degradeerde. De kansverdeling op basis van 34 play-off campagnes ziet er zo uit:
Waar kunnen we dus op rekenen? Dat hangt dus af van de vraag: “hoe ging je er in”. De vier rijen staan voor de vier manieren waarop je aan de play-off kan beginnen.
Als we op drie punten of minder van plek 15 eindigen dan is onze statistische kans op lijfsbehoud 78% (22% + 56%) of 75%. Na 2000 waren het alleen NEC (in 2017) en RKC (in 2007 en 2014) die degradeerden met 3 punten of minder achterstand op plek 15. Dat zijn de 11% en 11% en 25% in de tabel.
Zo worden de komende twee “oefenwedstrijden” tegen zuid en Heracles toch nog belangrijk. De stand op de ranglijst zegt vanzelfsprekend iets over zelfvertrouwen en vorm.
Immers, als we toch naar het einde strompelen met de gedachte “Twente Is Blijkbaar Slechter” dan daalt onze kans op eredivisievoetbal in 2019 naar 38% (8% + 31%). Erger nog, als we tegen Heracles moeten zweten en op 6 mei rond 16:25 moeten denken “Pfff, Nog Een Kans”, dan daalt die overlevingskans naar (13% + 13%) 26%.
Rustig?
“Mijn stoplicht staat inderdaad op rood en ik ben g*dv%r&o#m@ niet rustig”. Zingen en zuipen mag niet onder werktijd. Beter zinloos rekenen dan zeiken of je zorgen maken. We moeten waarschijnlijk toch nog drie weken wachten voordat we echt wat meer weten.
Hopelijk kunnen we na 20 mei een langere zorgpauze nemen. Dan kunnen we een zomer lang praten over de “dankzij” en “ondanks” van Dick Advocaat en Alex Pastoor. Een zomer lang praten over Fräser, onze prachtige jeugdopleiding en tegen welke theoretische geldschieter Westerhof wel “ja” zou mogen zeggen. Tot die tijd, pak je rust