Sparta heeft een fantastisch seizoen afgesloten met een zeer fraaie 6e plek. Helaas betaalt deze goede prestatie zich niet uit qua TV-geld. Maurice Dister licht toe
TV-geld
TV-geld van de uitzendingen op ESPN en NOS zijn een belangrijke bron van inkomsten voor Nederlandse voetbalclubs. Voor Sparta waren de TV-gelden in het seizoen 2021-2022 goed voor circa één vijfde deel van de omzet (exclusief transferopbrengsten). De TV-gelden worden in Nederland voor 95% verdeeld op basis van de prestaties van de afgelopen 10 seizoenen in de Eredivisie: hoe beter je prestaties, hoe meer TV-geld je ontvangt waarbij prestaties in de meest recente seizoenen het zwaarst meetellen. Sparta heeft dit seizoen een enorme slag gemaakt qua TV-punten: van 245 punten naar 345 punten. Een toename van 100 punten!
In het seizoen 2021/2022 eindigde Sparta op een matige 14e plek maar door de degradatie van Willem II, Heracles en PEC Zwolle maakte Sparta aan het einde van dat jaar een grote sprong op TV-ranglijst (van plek 13 naar plek 10). Door de degradatie van deze jarenlange redelijk stabiele middenmoters verdwenen deze ploegen van de TV-ranglijst. Sparta’s opmars naar de 10e TV-plek leverde het net afgelopen seizoen 2,8 miljoen euro op aan inkomsten. Een stijging van 0,5 miljoen euro extra TV-geld ten opzichte van het seizoen 2021-2022.
De fantastische 6e plek voor Sparta dit seizoen betaalt zich helaas niet echt uit. Door de degradatie van FC Groningen dit seizoen (al jaren stabiel op plek 7 op de TV-ranglijst) lonkte voor Sparta een hogere plek op de TV-geld ranglijst. Echter Heracles en PEC keren na een jaar Keukenkampioen divisie weer terug in de Eredivisie en komen hoog binnen op de TV-ranglijst vanwege historische prestaties. Heracles komt op plek 9 (391 punten) boven Sparta (345 punten) uit. PEC komt binnen op plek 11 (258 punten). Sparta blijft dus op de 10e plek staan. Omdat de totale TV-pot komend seizoen toeneemt, gaat Sparta er toch op vooruit. Sparta ontvangt in het komende seizoen 3,2 miljoen euro aan TV-geld
Vergelijking met andere clubs
Sparta weet van alle ploegen de meeste extra punten te verzamelen dit seizoen (+100). Met 345 punten heeft Sparta een flink gat geslagen richting PEC (258 punten). Ook de vrienden van FC Twente (+54), RKC (+59) en Go Ahead (+65) hebben door de goede sportieve prestaties dit jaar veel extra TV-punten verzameld.
FC Utrecht profiteert van de Arnhemse malaise en heeft Vitesse ingehaald op de ranglijst. Heerenveen en FC Twente profiteren financieel van de degradatie van Groningen. Fortuna, NEC en Excelsior dalen op de TV-ranglijst. FC Emmen is veroordeeld tot de nacompetitie en kan natuurlijk nog degraderen. Als MVV, Almere of NAC promoveert is dat goed nieuws voor Volendam (50 TV-punten) omdat MVV en Almere geen TV-punten hebben en NAC maar 41. Deze ploegen komen dan binnen op plek 18 en FC Volendam stijgt dan naar plek 17. Als VVV-Venlo promoveert dan komen zij binnen met 120 punten op de 17e plek.
In onderstaande figuur 2 heb ik de ontwikkeling van de TV-punten van de ploegen rond Sparta in de laatste vier seizoenen weergegeven. De opmars van Sparta is duidelijk te zien. Door de degradatie van Heracles en PEC heeft Sparta aansluiting met hen gevonden. Hopelijk kan Sparta zich verder ontwikkelen tot een stabiele Eredivisie en nog jaren in de Eredivisie verblijven.
En volgend seizoen?
Omdat de TV-ranglijst gebaseerd is op maar liefst 10 jaar historie tellen behaalde resultaten in het verre verleden relatief fors mee. De degradatiejaren van Sparta in de jaren ’10 tellen gelukkig steeds minder mee. Het werkt ook de andere kant op. De successeizoenen van bijvoorbeeld PEC (6e in 2014/2015 en 8e in 2015/2016) tellen qua TV-punten ook steeds minder mee. Wil PEC de Rotterdamse trots Sparta inhalen op de TV-ranglijst dan moeten de Zwollenaren komend seizoen 10 plekken hoger eindigen dan Sparta. En wat als FC Groningen gelijk weer promoveert? Sparta moet 13e worden om FC Groningen voor te blijven. Sparta kijkt natuurlijk ook omhoog op de TV-ranglijst. Om Heracles in te halen moet Sparta twee plekken boven Heracles eindigen volgend seizoen.
Nieuw TV-contract
Het huidige contract van de Eredivisie loopt tot de zomer van 2025 en bedraagt komend seizoen 83,7 miljoen euro. Indien Sparta zich in de komende jaren weet te handhaven dan kan het profiteren van het nieuwe TV-contract voor de seizoenen vanaf 2025. De TV-aanbieders KPN, T-Mobile, VodafoneZiggo en DELTA hebben de clubs uit de Eredivisie laten weten dat ze jaarlijks minimaal 180 miljoen euro willen betalen per seizoen. Dat is meer dan wat ESPN zou bieden (167 miljoen euro per seizoen) en het dubbele van het huidige contract. Nog beter zou zijn als de Eredivisie dan ook besluit om de TV-gelden eerlijker te verdelen. Nu ontvangt de nummer 1 van de TV-ranglijst bijna vijf keer zoveel als de nummer laatst terwijl Ajax, Feyenoord en PSV toch ook tegenstanders moeten hebben om een competitie te spelen en kampioen te kunnen worden. In de Premier League hebben ze dat wel begrepen en ontvangt de nummer 1 ‘maar’ anderhalf keer zoveel als de nummer 20. Hopelijk kan de verdeling van de TV-gelden van de meest succesvolle competitie ter wereld als voorbeeld dienen voor de Eredivisie.
