Sparta schreef over het afgelopen seizoen 2021-2022 klinkende jaarcijfers. Het resultaat was met bijna 3,6 miljoen euro historisch hoog. In drie artikelen ga ik dieper op de jaarcijfers in en probeert deze te duiden in vergelijking met de voorgaande jaren en in vergelijking met andere betaald voetbalclubs.
Drie componenten
Het financiële resultaat van een betaald voetbalorganisatie (BVO) bestaan grofweg uit drie componenten. De omzet (de inkomsten), de bedrijfslasten en het saldo van betaalde en ontvangen transfervergoedingen. Deze drie componenten worden met drie artikelen onder de loep genomen. Dit artikel gaat over de omzet van Sparta.
De omzet is met corona steun van de overheid redelijk stabiel gebleven
De belangrijkste bronnen van de omzet van een BVO zijn de kaartverkoop, sponsoring en de tv-gelden. Minder belangrijk zijn de inkomsten uit horeca en de verkoop van merchandising. De afgelopen jaren liep de omzet van alle clubs behoorlijk wat klappen op als gevolg van de coronamaatregelen. Dit werd deels gecompenseerd met steunmaatregelen van de overheid zoals de NOW, TVL en de STIK-regeling. BVO’s hebben deze steunmaatregelen niet allemaal op dezelfde wijze in de boekhouding verwerkt waardoor deze niet makkelijk te vergelijken zijn. Deze (NOW-)steun wordt door een deel van de BVO’s als negatieve bedrijfslasten gepresenteerd. Om een vergelijking te maken heb ik deze steun aan de omzet toegerekend.
In onderstaande figuur zie je een flink schommelende omzet van Sparta in de afgelopen zes seizoenen. In het seizoen 2018/2019 lag de omzet flink lager door een jaar spelen in de Keuken Kampioen divisie. Al met al schommelt de (gecorrigeerde) omzet rond de 12 miljoen euro.
Hoe doet Sparta het in vergelijking met andere BVO’s?
Ik heb de omzet van clubs die regelmatig in het rechterrijtje van de eredivisie bivakkeren erbij gezocht plus die van NAC. De omzet van clubs die (regelmatig) Europees voetbal spelen en van FC Twente is zo hoog dat het weinig zin heeft om die omzetcijfers te vergelijken met de omzet van Sparta. Van ADO, Fortuna en PEC Zwolle ontbreken nog de omzetcijfers van het laatste seizoen. Die zijn nog niet gepubliceerd en dat is meestal een teken dat de zaken (financieel) niet op orde zijn. Niet verrassend is dat de omzet in de Keuken Kampioen divisie een stuk lager ligt dan in de Eredivisie. De omzet in KKD-seizoenen heb ik met oranjerood tinten weergegeven.
Perfect moment
Wat opvalt is dat NAC Breda in de KKD hogere omzetten draait dan sommige BVO’s in de eredivisie zoals RKC, Fortuna, VVV en Cambuur. Daarnaast is duidelijk te zien dat Groningen en Heerenveen de hoogste omzet hebben van het rechterrijtje clubs. ADO, Heracles, Zwolle en Willem II behalen ook een hogere omzet dan Sparta. Dit seizoen spelen deze vier clubs allemaal in de KKD, een perfect moment voor Sparta om sportieve en financiële stappen te zetten en zo uit te groeien tot een structurele Eredivisieclub.
Laten we de belangrijkste bronnen van de omzet eens onder de loep nemen, te weten de kaartverkoop, sponsoring en de tv-gelden. Tevens ga ik in dit artikel ook in op de inkomsten uit horeca en uit de verkoop van merchandising.
Kaartverkoop
Sparta heeft een trouwe aanhang en speelt al jaren op een vol Kasteel. De opbrengsten uit kaartverkoop zijn daarmee een stabiele basis. Echter in vergelijking met andere eredivisieclubs uit het rechterrijtje (of NAC uit de KKD) blijft de omzet uit de zogenaamde wedstrijdbaten achter. Willem II, Cambuur, N.E.C. halen bijvoorbeeld meer binnen uit de kaartverkoop. Wil Sparta met deze clubs concurreren dan moet er meer opbrengsten uit kaartverkoop worden gerealiseerd. Dat kan maar op twee manieren: de prijzen verhogen of de capaciteit van het stadion uitbreiden.
Sponsoring en commercie
De belangrijkste bron van inkomsten van Sparta is sponsoring. De sponsoropbrengsten stegen in 2021-2022 naar 4,9 miljoen euro. In 2020-2021 bedroegen deze nog 2,9 miljoen omdat sponsors dat seizoen restitutie kregen vanwege de coronabeperkingen en er weinig hospitality inkomsten konden worden gerealiseerd omdat de business seats en loges (deels) leeg moesten blijven. Hoe doet Sparta het op dit vlak in vergelijking met ander BVO’s? In onderstaande grafiek staat de omzet uit sponsoring van clubs die dit publiceren in de jaarverslagen.
De omzet uit sponsoring en commercie bij Sparta blijft achter bij clubs uit het rechterrijtje zoals ADO, Willem II, Heracles en PEC (en ligt mijlenver achter op de FC’s van Groningen, Utrecht en Twente). In de nabije toekomst krijgen Cambuur en Emmen nieuwe stadions met betere sponsorfaciliteiten waarbij de verwachting is dat de sponsoropbrengsten sterk zullen toenemen. Bij N.E.C. praten ze ook al jaren over verbouwingen en fantaseren ze over wat ze met de extra opbrengsten gaan doen. Hier ligt dus een grote uitdaging voor Sparta en speciaal voor het commercieel team onder leiding van Dave van der Meer. Ik verwacht dat Sparta in het huidige seizoen 2022-2023 de sponsoropbrengsten fors weet te vergroten vanwege het aantrekken van een nieuwe en grotere shirtsponsor (De Goudse) en de sportieve successen dit seizoen die het aantrekkelijk maakt voor sponsors om naar Sparta te gaan.
TV-gelden
De opbrengsten van tv-gelden stijgen bij Sparta al enkele jaren op rij doordat Sparta langzaamaan op de TV-ranglijst stijgt door zich in de Eredivisie te handhaven en de jaargangen dat Sparta in de Eerste divisie speelde steeds minder mee tellen. In seizoen 2021-2022 verdeelden de eredivisieclubs 74 miljoen euro met elkaar. Bij Sparta bedroeg de omzet uit mediagelden bijna 2,4 miljoen euro (2019-2020 2,0 miljoen euro). In het huidige seizoen komt er circa 2,8 miljoen euro binnen maar volgend seizoen kan het best wat minder zijn als Heracles promoveert en Sparta op basis van haar sportieve historie weer passeert op de TV-ranglijst. Die TV-ranglijst is gebaseerd op de resultaten van 10 jaar en om een gepromoveerd Heracles te passeren moet Sparta dit jaar kampioen van de Eredivisie worden. Het lijkt er – met de huidige stand op de ranglijst – wel op dat we PEC Zwolle en Willem II kunnen voorblijven mochten die ploegen weer terugkeren in de Eredivisie. Wil Sparta meer inkomsten genereren uit TV-gelden dan moet Sparta structureel in het linkerrijtje gaan eindigen en de strijd aan gaan met clubs als Groningen, Heerenveen, Heracles, Utrecht en Vitesse.
Merchandising
Vol trots presenteerde Sparta in november haar derde tenue. Dit zwarte shirt was een “Ode aan de nacht”, een ode aan Jules Deelder. De verkoop liep storm waardoor Sparta extra omzet aan merchandising weet te realiseren.
In het afgelopen seizoen bedroeg de omzet van de merchandising 461.000 euro. Is dat veel of weinig? Je kunt het aflezen aan de volgende grafiek.
Sparta presteert qua merchandising heel behoorlijk en blijft een aantal concurrenten (Cambuur, N.E.C., NAC, Heracles, FC Emmen) duidelijk voor. Willem II doet het beter en komt in de buurt van AZ. FC Utrecht en Groningen zijn ver buiten bereik.
Horeca
De omzet uit de horeca vind ik lastig te vergelijken. BVO’s hebben verschillende constructies (uitbesteed aan een derde partij, aparte BV of deelneming) waardoor de omzet ver uit elkaar ligt en er weinig zinnigs over te zeggen valt. De investeringen die Sparta heeft gepleegd in het verbeteren van de horeca-faciliteiten onder de Denis Neville-tribune betalen zich hopelijk uit.
Conclusie over de omzet van Sparta
Het bestuur van Sparta is duidelijk over haar ambities. Om een structurele Eredivisieclub te worden/blijven en niet slechts te strijden voor lijfsbehoud is het noodzakelijk om het spelersbudget structureel te verhogen. Elk jaar een 0,3 miljoen euro hoger spelersbudget is het streven. Met een hoger spelersbudget kun je namelijk betere spelers contracteren en sportief beter te presteren. Om die ambities te realiseren moeten de inkomsten omhoog. Dat lukt volgens mij Sparta op sommige onderdelen beter dan op andere:
- De omzet uit TV-gelden neemt al jaren toe en staat op een kantelpunt: kan Sparta de strijd (over enkele jaren) aan met Heerenveen en Groningen of gaan we de komende seizoenen terrein verliezen op de TV-ranglijst aan bijvoorbeeld Heracles, PEC en Willem II?
- Een relatief sterk punt van Sparta is de merchandising. De samenwerking met Robey brengt producten voort die gretig aftrek vinden onder de supporters.
- De omzet uit kaartverkoop blijft achter op concurrenten. Deze omzetgroei kan alleen worden gerealiseerd door stadionuitbreiding. Gezien het veelvuldig uitverkochte Kasteel kan Sparta lijkt een groter Kasteel geen luchtkasteel maar een logische stap. Het bestuur wil gefaseerd groeien naar een stadion met een capaciteit van 16.000 toeschouwers maar dit zal (helaas) niet snel gerealiseerd gaan worden.
- Qua omzet uit sponsoring en commercie blijft Sparta mijns inziens achter op haar concurrenten. Het bestuur realiseert zich dat ook in het jaarverslag 2021-2022: “De hoogste commerciële prioriteit … blijft het vergroten van de jaarlijkse omzetpotentie van het huidige stadion.” Dit moet worden gerealiseerd door betere faciliteiten van supporters maar vooral voor uitbreiding van de commerciële ruimten voor sponsoren. Dit kan natuurlijk het beste worden gerealiseerd met de stadionuitbreiding. Daarnaast moet ook het commerciële team van Sparta beter gaan presteren. Het bestuur schrijft daar over: “Sparta Rotterdam is van mening dat de gewenste stijging van de commerciële begroting gekoppeld moet worden aan zowel een kwalitatieve als kwantitatieve groei van de Business Club en de interne professionalisering van het commerciële team. Om beide te realiseren werd besloten het team uit te breiden met twee medewerkers. Naast een junior accountmanager stelde de club ook een medewerker partnerships en activaties aan”.
Hopelijk weet het uitgebreide commerciële team dit seizoen en de komende seizoenen echt meer commerciële inkomsten te genereren zodat Sparta verder kan groeien qua spelersbudget.
